Sağlıklı bir bebek dünyaya getirmek her anne baba adayının ilk isteğidir. Oysa bebeğin sağlıklı olup olmadığını anlamak için uzmanlar, doğar doğmaz kilo ve boy ölçümünden daha önemli bir değerlendirme yaparlar. APGAR skorlaması” adı verilen bu değerlendirme, her yeni doğan bebeğe yapılmaktadır. Memorial Hastanesi Yeni Doğan Yoğun Bakım Ünitesi Sorumlusu Uz. Dr. Ercan Tutak, yeni doğan bebeğe yapılan APGAR Testi hakkında bilgi verdi.
Hayatın En önemli Anı, O ilk Nefes
İlk nefes alma ile bebeğin akciğerlerinin hava ile tanışması bayağı bir çaba ve enerji gerektirir. Tek bir nefes alıp durmak da olmaz, solunum hareketlerini devam ettirmek gerekir ki damarlarında dokularına ulaştıracak yeterli oksijen olsun.
İşte bunu başarıp başaramama yaşama evet veya hayır dendiği o an… Tam işte o anda bir Çocuk Sağlığı ve Hastalığı Uzmanının küçük dokunuşları, hava yolunu tıkayan salgılardan solunum yolunu temizlemesi ile yaşam biraz daha kolaylaşır. Bebeğin ağlaması, solunum ve el kol hareketleri, verilen uyarılarla yüzünde oluşan mimik değişiklikleri, cilt rengi ve kalp atımlarının doğduktan sonraki 1, 5 ve 10. dakikalarda hızla değerlendirilerek verilen puan bebeğin sağlık durumunun ne kadar iyi olduğunu göstermesi açısından çok önemlidir.
APGAR Testinde Nelere Dikkat Ediliyor?
5 objektif bulguya verilen puanlardan toplanan skorun 10 olması APGAR skoruna göre yeni doğmuş bebeğin durumunun mükemmel olduğunu gösterir. Bu 5 bulgu; bebeğin kalp hızı, kas tonusu, refreks cevabı ve deri rengidir
Doğumdan 1 Dakika sonra
Solunum desteği gerekip gerekmediği, bebeğin doğum esnasında hayati organların kan ve oksijen alışverişlerinin durumu değerlendirilmektedir.
Doğumdan 5 ve 10 dakika sonra
İlerideki sinir sisteminin gelişiminin değerlendirilmesi, yeni doğan dönemindeki ölümler açısından, 1. dakika APGAR skoruna göre daha doğru fikir verir.
APGAR Skorlamasını Etkileyen Nedenler
Anne ve bebeğe bağlı sebeplerin her biri APGAR skorlamasının düşük olmasına sebep olur. Doğum öncesi ve doğum sırasında bebeği sıkıntıya sokabilecek anne ve bebeğe ait birçok faktör APGAR skorlamasını etkileyen nedenlerdendir.
Annenin alkol ve uyuşturucu madde kullanımı, hipertansiyon ve damar hastalıklarının olması, plasentanın erken ve önde gelmesi, doğumun uzaması anneye ait sebepler olarak sıralanabilir.
Doğum sırasında anestezi süresinin uzaması, kordon dolanması, mekonyum (ilk kaka) yutması, bebeğin kas ve sinir hastalıkları, doğumsal anomaliler, solunum yolu tıkanıklıkları, kullanılan ilaçlar, doğuştan kalp hastalıklarının olması, akciğer enfeksiyonları ve doğum travması ise bebeğe ait faktörler olarak gösterilebilir.
Özellikle 10.dakika APGAR’ın düşük olması ilerideki nörolojik hasarı gösterebilmesi açısından önemlidir. Bu çocukların takibi daha dikkatli yapılmalıdır. Bu skorlama özellikle doktorun çocuğu takibinde kolaylık sağlar. APGAR skoru yüksek çıkan çocuklarda da bazen nadiren de olsa sonraki günlerde sağlık problemleri görülebilir.
Sağlıklı bir şekilde yaşama merhaba diyen çoğu bebeğin APGAR skoru 8’in üzerindedir. Ancak bebeğin sağlıklı olduğunun tek göstergesi değildir
